Toch niet

Wie met een dikke kwast het woord 'BIER' op de gevel van zijn huis kliedert is daarmee nog geen uitbater van een café geworden, want daar is toch echt wel wat meer voor nodig. Misschien zal een verdwaalde zonderling eens aanbellen om een pilsje te bestellen, maar een echt café zal hij niet aantreffen. Op dezelfde manier volstaat het niet een ei in de hand te nemen en op plechtige wijze de woorden 'Hiermee verklaar ik dit ei gebakken' uit te spreken. Slechts in zeer bijzondere gevallen kunnen woorden ingrijpen in de werkelijkheid en deze ook veranderen. U begrijpt, het zijn en blijven slechts woorden; om het ei gebakken te krijgen is heel wat meer nodig dan een dergelijke verklaring.

De aanloop naar parlementsverkiezingen is een tijd waarin partijpolitieke territoria worden afgebakend, het is een periode waarin de dames en heren politici een merkwaardig soort baltsgedrag vertonen met alle bijbehorende curieuze kreten vandien. Een overstelpende menigte van machtsgeile gegadigden overschreeuwt elkaar in een poging de kiezer te verleiden, omdat bij deze politieke stoelendans slechts honderdvijftig luxueuze pluche-zetels te vergeven zijn. Maar, net als bij een gekliederd woord op de gevel van een huis, blijven het vooralsnog slechts woorden.


Onovertroffen kampioen in het blaten van losse flodders is Geert Wilders. Tussen de verbale diarree van deze geblondeerde fascist treffen wij ditmaal het voorstel om te bezuinigen op het salaris van de koningin. Natuurlijk, het zijn slechts woorden net als van ieder ander, maar bij deze hysterische rascist liggen de zaken — zoals altijd — wat anders dan ze op het eerste gezicht lijken. Wie het waagt om tijdens verkiezingen de maiestas ter sprake te brengen begeeft zich immers niet alleen op electoraal glad ijs, maar laadt bovendien de verdenking op zich stiekem wel eens een republikein te kunnen zijn. U weet wel, dat zijn van die gelijkhebberige azijnpissers die zonodig van de monarchie af willen.

Is Wilders dan soms een republikein? Was deze pleitbezorger van het knieschot immers niet degene die tijdens de laatste kabinetsformatie riep dat de koningin 'als een haas uit de regering' gezet moest worden? Koestert deze bedenker van de kopvoddentax dan misschien republikeinse sentimenten? Het antwoord luidt: neen, die koestert hij niet. Als Pechtold, Roemer, Sap of misschien zelfs wel Samsom iets soortgelijks roepen — voor wat het waard is — dan schuilt daar tenminste een idee achter. Een idee van democratische progressie, van bestuurlijke transparantie, van rechtvaardigheid, een idee van menselijke gelijkwaardigheid of desnoods van constitutionele consistentie. Maar de rasopportunist Wilders heeft geen enkel gevoel of idee bij de monarchie, hij vindt het alleen maar lastig als hem dat even niet uitkomt. Het erfelijke regeringshoofd is voor Wilders niet meer dan een vervelende steenpuist op zijn achterwerk, en dat zit nou eenmaal niet lekker op het pluche.

Dus kliedert hij maar even wat op zijn voorruit, en deze kreet bekt wel lekker. Maar meer is het niet.








Buffelen

Het zijn zware tijden voor de majesteit. Waar Nederland regeringsloos gebukt gaat onder een crisis die als een veenbrand maar verder blijft etteren, moet zélfs mevrouw de koningin tegenwoordig ook werken voor de kost. 'In het zweet uws aanschijns zult gij brood eten' 1, aldus het onverbiddellijke oordeel Gods — per slot van rekening haar enige baas. Behalve bemoeien met staatszaken, desnoods onder het mom van een verjaardagsvisite, moet mevrouw namelijk ook héél veel linten doorknippen, zoals gisteren weer eentje in Utrecht: mondhoeken optrekken, bos bloemen vasthouden in de linkerhand, schaar in de andere hand om vervolgens een knijpende beweging met duim en wijsvinger te maken, en wel precies op het moment dat het lint zich in de bek van de schaar bevindt. Maar daar houdt het niet bij op, want vervolgens moet de majesteit ook nog eens met geveinsde interesse een kletsverhaal aanhoren van deftig-doende meneren in goedkope C&A-pakken. En dat allemaal voor een miezerige € 5.143.000 belastingvrij per jaar. Na de gedane arbeid strompelt mevrouw dan ook dodelijk vermoeid naar haar limousine om zich onder bewaking weer huiswaarts te laten vervoeren waar zij zich weer in haar paleishok kan verschansen. Tot de volgende klus dan, welteverstaan.

Rinnooy Kan: 'op zoek naar
een beter speldontwerp'
Het leven is inderdaad zwaar. Maar, zoals gezegd, het kan nóg erger want het is per slot van rekening crisis. Soms, héél soms, moet het Hare Doorluchtigheid Derzelve namelijk behagen om haar horigen ook aan te raken. U begrijpt, dat is een vernederende arbeid die zijn weerga niet kent en waarbij iedere seconde telt. Plebejers die tien jaar lang vrijwillig onbetaald werk hebben verzet — vanzelfsprekend wel van een soort dat mevrouw kan waarderen — krijgen dan namelijk een zilveren anjer opgespeld. En jawel, u raadt het al, dat moet de Goddelijk Uitverkorene helemaal zélf doen! Het is allemaal te verschrikkelijk voor woorden. Zo'n medaille moet namelijk eerst hélemaal worden opgetild, dan vervolgens tegen de onderdaan worden aangedrukt (brr...) waarna een eindeloos tergend gepriegel begint. En dat allemaal in zo'n jurk of overhemd van de HEMA, kan het nóg vernederender?

Dit ondraaglijke majesteitelijke leed is Alexander Rinnooy Kan vanzelfsprekend niet ontgaan, en zegde daarom toe volgend jaar de speldarbeid voor ons staatshoofd aanzienlijk te verlichten. 'We gaan op zoek naar een beter speldontwerp', beloofde de voorzitter van het Prins Bernhard Cultuurfonds2 dan ook plechtig. Gedacht wordt om, in navolging van Engeland, de onderdanen te prepareren door hen van tevoren van een haakje of iets dergelijks te voorzien.

Crisis of niet, en gewerkt moet er nu eenmaal worden — zelfs door de maiestas — maar het moet natuurlijk allemaal wel een beetje menselijk blijven.





  1. Gen 3:19
  2. Een hoogst curieuze naam voor een cultuurfonds, maar zo heet de organisatie echt








Geen Spic, geen Span

Er zijn verschillende krachten die de monarchie langzaam maar zeker uithollen: enerzijds is er het politiek bedrijf waaronder het zich steeds federaler ontwikkelende Europa, terwijl anderzijds de gedragingen van een wereldvreemde familie een niet te onderschatten rol spelen.

Maar zoals er eroderende krachten werkzaam zijn op de monarchie is het omgekeerde ook het geval. Een reactionaire neoconservatieve politieke vleugel en — uiteraard — de monarch zelf trachten verkrampt dit archaïsche instituut in stand te houden. Toch zou het een misverstand zijn om te veronderstellen dat uitsluitend de hang naar traditie en pure emotie hieraan ten grondslag liggen. De intrinsieke troebelheid van de monarchie als politiek systeem is iets waar bewindvoerende politici namelijk maar al te graag misbruik van maken. Dan spant de regering een onschendbare domoor voor hun politieke karretje om het vuile werk op te laten knappen zonder dat iemand daar ooit op aangesproken kan worden. Anders geformuleerd: de monarchie wordt ook in stand gehouden uit politiek opportunisme, omdat het zo vaag is en er — in laatste instantie — niemand verantwoordelijkheid draagt. Altijd handig, zo'n monarchie!

Zo herinneren wij ons het bezoekje 1 van Willem-Alexander en Máxima aan Michelle Obama, waar onder meer de verlenging van de Nederlandse missie in Uruzgan ter sprake kwam, terwijl onze Minister van Buitenlandse Zaken op de gang zat te wachten 'omdat het immers een privébezoek betrof'. Binnen twee weken begon toenmalig Minister van Defensie Eimert van Middelkoop echter aan het regeerakkoord te morrelen, daarmee onbedoeld preluderend op de kabinetsval. Toeval? We weten het niet.

In de aanloop naar de G20 — waar Nederland overigens geen deel van uitmaakt — is de echtgenote van ons toekomstig staatshoofd vorige week uitgenodigd door de Mexicaanse president Felipe Calderón om onder anderen te komen praten met de Indonesische president Susilo Bambang Yudhoyono en de Chileense president Sebastian Piñera. Waarover? Máxima's stokpaardje, het microkrediet - althans, dat is wat de pers beweert. Maar in feite is de inhoud van het gesprek niet relevant, de vraag die ten principale gesteld moet worden luidt namelijk wat Máxima daar überhaupt heeft te zoeken. Wederom: we weten het niet.

Wie kan hierop aangesproken worden? Máxima uiteraard niet, terwijl zij toch met buitenlandse regeringsleiders spreekt, weliswaar niet namens Nederland — althans, dat hopen we dan maar — en tegelijkertijd draagt de Nederlandse regering daarvoor wel de verantwoordelijkheid.

De vraag stellen is de bekende halfopenstaande deur intrappen: het zou — zoals altijd — een privé-aangelegenheid van een persoonlijke microkrediethobby betreffen, die echter wel desgewenst en zonodig onder de ministeriële verantwoordelijkheid valt. Toch heeft het er opnieuw alle schijn van dat een figurant uit ons monarchale schimmenspel naar voren wordt geschoven om een klusje te klaren waarvoor we gewoon een Minister van Buitenlandse Zaken hebben. Schaamteloos voeren voorstanders van de monarchie dit duistere achterkamertjesgekonkel op als argument ten faveure van het systeem, alle streven naar bestuurlijke helderheid ten spijt.





Tussen het verkiezingsgekrakeel dook vorige week het sympathieke idee op om bij ieder nieuw wetsvoorstel voortaan een paragraaf over de invloed van lobbyisten bij te voegen, omdat zulks de transparantie ten goede zou komen. Zoals politiek commentator Frits Wester eens opmerkte 2 dat 'ministers met plan A naar de koningin gaan, om vervolgens met plan B terug te keren', zou het daarom aardig zijn de invloed van het ongedefinieerde politiek gewroet van ons ongekozen staatshoofd ook in die paragraaf op te nemen.

Want wie een trap wil schoonvegen moet immers bovenaan beginnen.






  1. 11 september 2009 — laat daar nou toevállig nét ook Barack langs komen lopen.
  2. Max Westerman 'De Nieuwe Wereld', 15 juli 2008










Hoed

Mevrouw met hoed
De RVD spreekt gewichtig over een 'bilateraal bezoek in het kader van de viering van 400 jaar diplomatieke relaties met de Turken'. Hoewel, anderen zien het als een bezoek van ons staatshoofd aan een verjaarspartijtje, een privébezoekje dus. Maar dat kan weer niet, zo menen weer anderen, want onze minister van Buitenlandse Zaken is er immers bij en bovendien draagt ze een hoed. Pardon? Inderdaad ja, de koningin draagt een hoed, waaruit e-ven-tu-éél zóu kún-nen wór-den afgeleid dat het niet om een privébezoekje gaat. Nou ja, een 'thema'-bezoek dan maar.

Aan onze parlementaire democratie is een operette vastgeklonken, die een staatshoofd levert waaraan men niet even zoiets eenvoudigs kan vragen. Mevrouw is naar eigen zeggen namelijk door God uitverkoren en daardoor onschendbaar, wat in de praktijk ook neerkomt op onbevraagbaar. Zelfs als het niet eens om kritiek of verantwoording gaat, maar gewoon om zoiets heel simpels of het hier nu om een privé- of een staatsbezoek gaat. Dat kan niet in Nederland, hier moeten we het doen met deskundologen die conclusies moeten trekken uit het feit of mevrouw een hoed draagt of niet.

Om de kosten zal men namelijk niet zo verkrampt hoeven draaikonten, want ieder reisje van ons staatshoofd is wettelijk en daarom per definitie altijd in het algemeen belang, zélfs als mevrouw met het regeringsvliegtuig gaat wintersporten. Ik stel voor dat u straks onder het afwassen of komend weekend tijdens een strand- of boswandeling eens diep gaat nadenken over de volgende vraag: wat is úw belang als mevrouw in Turkije op verjaardagsvisite gaat of naar Oostenrijk vliegt om daar te gaan skieën?

Deze regeling geldt overigens niet voor de vermoedelijke troonopvolger en zijn echtgenote, want hun declarabele vliegverkeer is beperkt tot slechts 150 vlieguren plus € 150.000,- per jaar, tenzij meneer of mevrouw in ons belang reist.

Wie dat laatste beoordeelt? Dat doet die mevrouw met die hoed, natuurlijk.








De samenbindende factor

Dat de archaïsche monarchie zeer nadrukkelijk legitimatie behoeft blijkt wel uit de kwaliteit van de argumenten. Wellicht de meest gehoorde bewering — en daarmee tevens de allerslapste — is wel dat de permanent vakantievierende familie 'een samenbindende factor' zou zijn voor ons land. Alsof de Nederlandse samenleving zou imploderen wanneer deze Zelfverklaard Goddelijk Uitverkoren Staatsparasieten eindelijk opgekrast zouden zijn.

Wat Nederland wérkelijk samenbindt tekent zich de laatste maanden, weken en dagen steeds nadrukkelijker af, en niemand die zich er nog aan kan onttrekken: het voetballende Nederlands elftal. Dát is de echte koning van Nederland, zo blijkt. Het bestrijkt een geheel spectrum van spelers, hun vrouwen, trainers, commentatoren, scheidsrechters tot en met het orakelend journaille. Is daar soms wat mis mee? Nee hoor, integendeel.
Wél hinderlijk is dat onze nationale voetbalhelden het synoniem Oranje toebedeeld krijgen. 'Onze jongens', die werkelijk iets kunnen en presteren, appeleren nadrukkelijk aan de mythische Batavieren die manhaftig aan deze kant van de Rijn staan om Nederland te verdedigen, terwijl de familie die de titel 'Oranje' ooit toevallig heeft geërft, krampachtig verwijst naar een historische bevrijdingsmythe waarmee zij totaal niets van doen heeft.

Meeliften, daar zijn zij wél goed in. Als er ergens iets te halen valt — dus niet alleen in materiële zin — dan zit de familie er bovenop. Zo zagen we enkele maanden geleden nog hoe de Elfstedenkoorts met 'Oranje' geïnfecteerd werd door er schaamteloos het koninklijk predikaat op te plakken. Dit perverse statusparasitisme is kenmerkend voor de familie die het zonder enige verdienste geheel en al moet hebben van populariteit.

Thans meldt de pers dat Zijne Koninklijke Vettigheid het EK Voetbal zou boycotten. 'De premier en Willem-Alexander boycotten het EK in Oekraïne vanwege de slechte behandeling van oppositieleider Julia Timosjenko' aldus de berichtgeving. Afgezien van deze lachwekkende suggestie: zou de kroonprins überhaupt weten waar Oekraïne ligt? Dat valt nog te bezien, want in het algemeen beperkt zijn geografische kennis zich tot oorden waar ófwel vakantie te vieren is, ófwel ongestoord gejaagd kan worden op beschermde diersoorten. Hoewel, bij een internationaal sportevenement is natuurlijk wel wat te halen.

Maar de oranje-infectie van het voetbalspektakel is reeds een voldongen feit, en indien de familie het opportuun acht zal het toekomstig staatshoofd niet aarzelen op het erepodium mee te hossen. Boycot of geen boycot.



 
 
 
 

Kwijltomaat

De frons is niet boos, maar juist liefdevol en vastberaden: deze man weet waarheen de weg leidt. Met zijn armen resoluut over elkaar lijkt hij te willen zeggen: 'Tot hier en niet verder, zo wil ik het en niet anders'. Zo’n man durven wij tenminste te volgen — blind — over distelige paden en door zompige greppels. Zijn doorgroefde gelaat is getekend door het leven zélf — wat een geluk dat toevallig nét een fotograaf deze Grote Leider op dit bijzondere ogenblik trof, op een moment van diepe contemplatie, van koersbepaling, van hoop, van onpeilbaar diepe inzichten, van visie en een glorende toekomst voor een ieder die hem maar wil volgen. Achter hem zien wij het vruchtbare Hollandse landschap met rijen ondenkbaar ijle populieren als hooge pluimen aan den einder staan.

Ieder woord van de Meester ademen wij in als Hemels Manna en ootmoedig buigen wij onze hoofden neder — want zelden kon iemand ons zó nietig laten voelen — en wij smeken: 'Zeg ons, oh, Grote Leider, waarheen en wij zullen onverwijld gaan! Ú alleen weet het Waarom, want Ú alleen doorziet alles!' Wij weten, en iedereen weet, dat hij één van ons is, dat zijn confectiepak eigenlijk onze overall is, dat onder zijn klassieke polsuurwerk eeltige knuisten schuilgaan om ons vóór te leven, en om ons in deze barre tijden te behoeden tegen gevaar. Zijn Naam ligt op ons aller lippen bestorven, en iedere avond is Zijn Naam het laatste woord waarmee wij ons zachtjes in slaap huilen: Emile... Emile... Emile..!

 

Liever de macht dan de tomaat, liever het pluche dan de barricade, liever het compromis dan het principe. Mannen in pakken zeggen nu hardop dingen waar ze veertig jaar geleden de kachel mee aanmaakten. Veel water en weinig soep, de kynische impuls maakte plaats voor het machtsgeile kwijl dat altijd waar is, desnoods in een knieval voor De Maiestas.

Mocht het nodig zijn — maar ook alleen dan — dan wordt het een strategische stem. Maar meer ook niet.