Recept

Men neme een gedwee historicus, een hysterische dansmarieke, en voor de nodige tegenspraak een lid van het deftige Koninklijk Republikeins Genootschap. Vervolgens zette men daar een camera op, en men heeft een discussie met diepgang over... tja over wat, eigenlijk? De monarchie, oh nee koninkrijk, of misschien toch het koninklijk huis, nee toch familie — nu ja, zoiets dan. Het recept van dit smakeloze gerecht dat de veilige middenweg volgt, staat in de traditie van Van der Valk: de aardappelen smaken ongeveer hetzelfde als de groenten, die op hun beurt ongeveer hetzelfde smaken als het vlees, en dat smaakt weer ongeveer als de appelmoes waar in het midden de obligate kers prijkt, en die tenslotte weer ongeveer hetzelfde smaakt als het toetje dat naar koffie smaakt.



Buitenhof, 6 januari 2013


Ofschoon historicus Niek van Sas niet kan worden verweten dat hij zich op al te grove wijze te buiten gaat aan historische onjuistheden, is al wel snel duidelijk dat hij slechts één kant — de oranje-flatterende — van het verhaal probeert te laten horen. De roerige periode 1795-1813 wordt in deze nikserige en volstrekt overbodige discussie bewust gebracht als heroïsche inleiding van een dynastie waar niemand ooit om gevraagd heeft. Sterker nog: de opportunistische en megalomane Willem Frederik heeft zich laten smeken (het is werkelijk te ranzig voor woorden) alvorens hij zichzelf tot soeverein vorst kroonde. Daarover geen woord, maar wél over de inhuldiging. Gezwegen wordt over de nederige knieval die Oranje voor Napoleon maakte toen zij hem om een stukje land bedelde, en de schandalige 'schadevergoeding' die het berooide Oranje aan Napoleon vroeg maar uiteraard nooit kreeg — ook niet na de prijs dan maar te hebben laten zakken.

Koning Willem I wordt hier even losjes neergezet als 'één der groten', terwijl er gemakshalve wordt voorbijgegaan aan zijn onverzadigbare honger naar macht en geld als alleenheersend vorst: de aanwezigheid van een constitutie — zelfs als het 'eene wijze' is — in een monarchie, maakt dat namelijk nog allerminst tot een constitutionele monarchie. Uiteraard geen woord over de Nederlandse staatsschuld die aan het eind van Willems regeerperiode precies even groot was als zijn privé-banksaldo. Maar weet u, ik heb er eigenlijk helemaal geen zin meer in om dit verhaal voor de zoveelste keer op te lepelen. Wie wil leest zelf maar eens een keertje een boek, maar dan wél eentje dat niet gefasseurd is. Zulke boeken bestaan namelijk, echt waar. Wie dat doet komt er dan vanzelf wel achter dat Oranje in het opgemaakte bedje van Lodewijk Napoleon — overigens bepaald geen loser zoals Van Sas beweert, maar wellicht zelfs de beste koning die Nederland ooit heeft gehad — gestapt is, en dat de oranjemonarchie ons buiten het Weens Congres om door de strot is geduwd.

Justine Marcella van het tijdschrift 'Vorsten Royale' (laatste poll: 'Welke prinses draagt volgens u de jumpsuit het beste, Mabel of Máxima?') houdt meertijds haar mond, en dat is maar goed ook, want het beste mens weet werkelijk van toeten noch blazen. Datzelfde geldt overigens ook voor presentator Pieter Jan Hagens, die steevast 1813 met 1830 — het jaar van de Belgische opstand — door elkaar blijft halen, terwijl Nelleke Noordervliet haar 'grote bewondering' uitspreekt voor de wijze waarop Beatrix haar taken vervult (hoe weet ze dat trouwens toch?). Glimlachend laat zij zich door Van Sas aanleunen als zou zij een 'klassiek republikeins argument' hanteren, door voor het persoonlijke belang van de monarch pleiten. Ik zal u zeggen wat het klassieke republikeinse argument is: achterover leunen, de benen gestrekt onder de tafel, de armen achter het hoofd en hardop de vraag stellen waarom eigenlijk iemand op grond van geboorte het hoogste bestuurlijke ambt zou bekleden, en vervolgens weigeren de discussie verder te voeren voordat daarop een redelijk antwoord is gegeven. Wanneer dan uiteindelijk de onvermijdelijke eschatologie van Beatrix' koningschap aan de orde komt ('haar laatste prerogatief' — braak!), haak ik definitief af. Ik kan gewoon niet meer tegen al dit flapperige geneuzel dat niets toevoegt, nergens aan bijdraagt en beter thuis zou horen in SBS Shownieuws of RTL Boulevard.

---

Want weet u, met de monarchie is het net als met een ordinair griepje: het is niet de vraag hoe je er ooit aan bent gekomen, maar het is de vraag hoe...

Inderdaad, ja.



¶