Kun je aan een ander uitleggen wat een aardbei is? Ja, althans, tot op zekere hoogte. Bijvoorbeeld "een kleine rode vrucht, van boven wat breder dan van onder, aan de buitenkant voorzien van een soort kleine pitjes en meestal met een kroontje van groene blaadjes met een steeltje er bovenop". Zoals u merkt is deze beschrijving natuurlijk verre van volledig, maar het volstaat in elk geval om een aardbei te kunnen onderscheiden van een druif, mandarijn of meloen. Maar zou je ook aan iemand kunnen uitleggen hoe een aarbei smaakt? Dan blijkt het ineens een stuk moeilijker te worden, want heel veel verder dan bijvoorbeeld "zoet en fruitig" komen we niet. Spijtig, want een aardbei smaakt toch echt heel anders dan een druif, mandarijn of meloen, die immers ook "zoet en fruitig" zijn. Er zit maar één ding op, en dat is ervaren hoe een aardbei smaakt. Een simpele ervaring van luttele seconden vertelt meer dan duizend woorden.
De jaarlijkse toespraak van onze Zelfbenoemde Majesteit was de gebruikelijke kerstprak ("Kerstmis geeft ons een moment van bezinning" — dat soort ingrediënten). Toch is het interessant om een moment stil te staan bij de inhoud van deze periodieke vorstelijke bezinning. Naast de gebruikelijke plattitudes — die zijn hem uiteraard vergeven — spreekt de Goddelijk Uitverkorene namelijk ook zinnen uit die sterk doen vermoeden dat hij niet doorvoelt wat hij zegt. Een uitspraak als bijvoorbeeld "We hebben een democratische rechtsstaat opgebouwd" zal hij uiteraard begrijpen, maar veel verder dan dat het een grammaticaal correcte Nederlandse zin is, zal zijn begrip echter niet reiken. Let wel: niet kúnnen reiken, omdat juist hij het levende symbool is van een instituut dat diametraal staat op zo'n beetje alles wat er democratisch is in dit land.
Wie op eerste kerstdag naar de televisie keek voelde dan ook dat de koning over zaken sprak die hem ten diepste wezensvreemd waren. Het staatshoofd las namelijk voor over kwesties die alleen maar door ervaring begrepen kunnen worden; de hoofse tekstschrijvers hebben als het ware geprobeerd uit te leggen hoe een aardbei smaakt aan iemand die er nog nooit een heeft geproefd.
Resteert de vraag of dat nu eigenlijk wel zo erg is. Het antwoord luidt: ja, dat is erg. Héél erg, zelfs. Van een staatshoofd annex regeringshoofd mag je namelijk zonder meer verwachten dat zo iemand weet hoe de wereld in elkaar zit, zeker wanneer die zo complex is als in deze tijd, waarin een diep doorvoeld begrip van termen als bijvoorbeeld democratie, vrijheid, armoede, solidariteit, honger en geweld noodzakelijker is dan ooit.
Tegen amateuristisch politiek gewroet van een geboren staats- en regeringshoofd kan een staat zich misschien nog wel enigermate beschermen door het constitutioneel af te bakenen en in te dammen, maar tegen gecultiveerde wereldvreemdheid is geen kruid gewassen.
11 opmerkingen:
Waarom vindt het volk dit zo belangrijk, een man die een voorgeschreven tekstje opzegt? Hij heeft voor de rest van zijn leven nog nooit iets gepresteerd.
Graag nog meer van dit soort wake-up schrijfsels. Het volk is diep in slaap en moet nodig wakker geschud worden.
Zoals ik op Twitter al aangaf: je kunt van alles zeggen over de monarchie en over het koningshuis en over de man die op het ogenblik staatshoofd van het Koninkrijk der Nederlanden is, maar één ding niet: hij heeft zichzelf niet benoemd. Hij heeft zijn huidige positie verworven krachtens de geldende grondwettelijke bepalingen, waarop hij geen invloed heeft gehad. Over de overgrootvader van zijn overgrootvader kun je wellicht anders oordelen, maar dat oordeel kun je de huidige titularis niet aanrekenen.
Als iemand zich afvraagt wat migraine is kan hij aankloppen bij een ervaringsdeskundige. Ook kan hij een neuroloog raadplegen, gespecialiseerd in migraine. Wie weet het beter?
Als een Syrische vluchteling in Turkije wil weten wat het is om in Nederland te wonen, dan kan hij zich wenden tot een Nederlandse ervaringsdeskundige, maar wat nu als deze burger niet zo goed uit zijn woorden komt, weliswaar aan den lijve ervaart wat "vrijheid" en "democratie" betekenen, maar die begrippen nauwelijks kan plaatsen. Koning Willem-Alexander heeft een bijzondere positie in deze samenleving, maar weet drommels goed wat het betekent om een "gewone" Nederlandse staatsburger te zijn. Dat weet hij omdat hij goed is geïnformeerd, maar vooral omdat hij het al het menselijke vermogen van de empathie bezit. Niet alles wat je zelf niet of maar ten deel hebt ervaren, is jou vreemd. Zou dat zo zijn, dan zouden we ons niet kunnen verplaatsen in een ander, of in een andere samenleving. Dan zouden waarden als “naastenliefde” en “verdraagzaamheid” onmogelijk zijn.
Willen we dat onszelf én Koning Willem-Alexander soms aandoen?
@ Willem Maximus
U weet veel over koning Willem-Alexander, klaarblijkelijk meer dan gewone Nederlanders. Hoe weet u dat hij "drommels goed wat het betekent om een "gewone" Nederlandse staatsburger te zijn"? En hoe weet u dat hij "goed is geïnformeerd"? Maar vooral dat hij een empathisch vermogen heeft?
@Willem Maximus,
Willem Alexander een empathisch vermogen? Waar blijkt dat uit?
Hoe kan iemand met zo'n opvoeding en zo'n leven weten wat een gewone Nederlandse staatsburger is?
Dank voor de scherpzinnige (en empathische) reacties. Uiteraard heb ik geen kennis genomen en van het EQ, het empathie coëfficiënt van Koning Willem-Alexander, wel maakt hij een sociaal invoelende, evenwichtige en vooral normale indruk. Zijn woorden zijn goed gekozen, weldoordacht en natuurlijk begrijp ik heel goed dat hij bij sommige Nederlandse staatsburgers, Republikeinen in het bijzonder, als een rode lap op een stier werkt. Het zij zo. Zelf probeer ik waarheidsgetrouw en zonder vooringenomenheid naar zijn optredens en woorden te kijken en luisteren, en dan zie ik vooral iemand die voor verbinding en eenheid zorgt. Hij zal een rabiate Republikein op dezelfde wijze tegemoet treden als een vurige royalist. Dat getuigt van een open en verdraagzame grondhouding, exact de woorden die hij reserveert voor de Nederlandse samenleving, inclusief het Republikeinse smaldeel. Wat verwachten wij nog meer van een modern Koningsschap?
Op Herstel de Republiek staat een bericht van Gerard de Boer, die over een groot oorlogsarchief beschikt,dat de Willemien na haar vlucht in engeland aangekomen,meteen wilde gaan onderhandelen met Hitler. In grote paniek wendde de franse ambassadeur zich tot zijn engelse collega.En op een of andere manier hebben zij dit weten te voorkomen.
Het nederlandse volk wist van niks.Die zagen hun vaders en broers naar de Grebbeberg trekken om daar te vechten voor "koningin en vaderland" met vijf oude geweren,anderhalve man en een paardekop.
Als er toen niet was doorgedreven dat dezelfde foute familie weer kon worden binnengehaald in l945 (het is toch niet te geloven!) dan had deze WA niet voor de tvstaan oreren over zaken waar hij geen snars van af weet of begrijpt.
@ Willem Maximus
Wel een grappig woordpaar: "Modern koningschap". Is dat zoiets als een getrouwde vrijgezel?
Ik geloof niet dat het modern koningschap zoiets is als een vierkante cirkel. Bij een vierkante cirkel of een gehuwde vrijgezel kan ik me weinig voorstellen, al ligt dat misschien aan mijn gebrekkige voorstellingsvermogen. Daarbij was het koningschap ooit, lang geleden, een moderne staatsvorm, en nu na ruim twee eeuwen "staatkundige vernieuwing" associeren we het met ouderwets, niet van deze tijd. Maar gegeven het feit dat velen het associeren met ouderwets; dan nog kunnen we het koningschap op uiteenlopende wijzen invullen, van pre-modern tot post-modern. Ik denk dat koning Willem-Alexander met zijn handreiking naar het Nederlandse volk, gekozen heeft voor een middenweg, laten we het traditioneel modern noemen. Maar uiteindelijk gaat het natuurlijk om de persoonlijke invulling van Neerlands hoogste ambt, en daarin weet koning Willem-Alexander bruggen te slaan tussen mensen die geneigd zijn om te zien naar weleer en mensen die meegaan in de geglobaliseerde vaart der volkeren. Heel knap!
Ongelofelijk dat er nog zoveel mensen dwepen met een zo achterhaald en ondemocratisch fenomeen als een koningshuis. WA heeft totaal niets met de Nederlandse samenleving, hij maakt er in feite niet eens deel van uit. De enige "werkzaamheden" die hij voor zijn riante uitkering verricht is het af en toe oplezen van een door een ambtenaar opgesteld epistel en daar blijft het bij. Voor de rest is het vakantie vieren wat de klok slaat. Empathisch vermogen? Hahahahaha! Toen hem werd gevraagd of hij i.v.m. de crisis ook niet wat wilde inleveren kwam hij niet verder dan: "mijn inkomen wordt door de regering vastgesteld". Alsof je dan niet kunt aangeven wat minder te willen ontvangen. Als republikein én atheïst sta ik gelukkig met beide benen stevig op de grond zonder te zwijmelen bij een god en/of een koning. Opdoeken mag dus en dat liever vandaag dan morgen!
Een staatshoofd hoort GEKOZEN te zijn.
Een reactie posten