Voor iedereen die op de wereld terecht komt is het de kunst om daar op de een of andere manier een eigen plekje in te vinden, en dat daar iets tegenover moet staan vinden we normaal. Wie echter geen genoegen neemt met zo'n eenvoudig plekje en meer wil, moet dus ook een evenredig hogere prijs betalen — ook dat vinden we niet meer dan redelijk. Vrij naar een bekend Nederlands spreekwoord zou je kunnen stellen: hoe hoger je in de boom gaat zitten, des te meer wind je vangt.
In ons land is er echter één familie die niet gewoon een plekje wil, die ook geen genoegen neemt met een beetje meer, maar zij willen domweg álles. Deze familie wil politieke zeggenschap, maar niet deelnemen aan verkiezingen. Deze familie wil macht uitoefenen, maar geen verantwoordelijkheid dragen. Deze familie wil alle eer, maar geen enkele verdienste. Deze familie wil rijkdom, maar niet werken. Deze familie wil ondernemen, maar niet riskeren. Deze familie wil zich in de hoogste regionen bewegen, maar duldt geen kritiek. Deze familie zet zichzelf geregeld voor schut, maar verdraagt geen enkele spot. Zij willen in de top van de hoogste boom, maar eisen vervolgens een totale windstilte. Ziehier de onredelijkheid van de monarchie in een notendop.
Het bericht dat een 'Boos koningshuis de rem zet op satire' zal dan ook niemand verbazen, evenmin dat dit nieuws pas na ruim drie jaar boven komt drijven. Zoals gewoonlijk doet de familie met zo'n beetje het uitgebreidste arsenaal aan juridische verdedigingsmiddelen voorkomen dat zij weer eens zo zielig zijn omdat zij zich immers niet kunnen verdedigen. Uiteraard is het absurd en volstrekt onaanvaardbaar om ons naast de eenzijdig gedicteerde mediacode nu ook nog eens een satireverbod door de strot te laten duwen, maar het is de vraag of het juist is om nu moord en brand te gaan schreeuwen — wat overigens wel een zeer begrijpelijke reflex zou zijn.
De Duitse filosoof Nietzsche wees er al eens fijntjes op1 dat men zich een machtsbewustzijn zou kunnen voorstellen dat zich de luxe kan permitteren haar critici ongemoeid te laten volgens het motto 'Laat hen leven en welvaren, daar ben ik sterk genoeg voor'. Bij onze monarchie lijkt echter het omgekeerde het geval, want die is klaarblijkelijk niet sterk genoeg meer om spot en satire te verduren. De rem die het koningshuis hierop zet is dus beter te begrijpen als een repressief antwoord van zwakte; een symptoom dat de monarchie een slopende ziekte onder de leden heeft en niet veel meer kan verdragen.
De republikein ziet dit getergde koningschap voortstrompelen en begrijpt dat wanneer er een einde aan deze tragikomische operette komt, dat waarschijnlijk niet eens zijn schuld zal zijn.
Willem de Overbodige zou wel eens heel goed Willem de Laatste kunnen zijn.
¶
In ons land is er echter één familie die niet gewoon een plekje wil, die ook geen genoegen neemt met een beetje meer, maar zij willen domweg álles. Deze familie wil politieke zeggenschap, maar niet deelnemen aan verkiezingen. Deze familie wil macht uitoefenen, maar geen verantwoordelijkheid dragen. Deze familie wil alle eer, maar geen enkele verdienste. Deze familie wil rijkdom, maar niet werken. Deze familie wil ondernemen, maar niet riskeren. Deze familie wil zich in de hoogste regionen bewegen, maar duldt geen kritiek. Deze familie zet zichzelf geregeld voor schut, maar verdraagt geen enkele spot. Zij willen in de top van de hoogste boom, maar eisen vervolgens een totale windstilte. Ziehier de onredelijkheid van de monarchie in een notendop.
Het bericht dat een 'Boos koningshuis de rem zet op satire' zal dan ook niemand verbazen, evenmin dat dit nieuws pas na ruim drie jaar boven komt drijven. Zoals gewoonlijk doet de familie met zo'n beetje het uitgebreidste arsenaal aan juridische verdedigingsmiddelen voorkomen dat zij weer eens zo zielig zijn omdat zij zich immers niet kunnen verdedigen. Uiteraard is het absurd en volstrekt onaanvaardbaar om ons naast de eenzijdig gedicteerde mediacode nu ook nog eens een satireverbod door de strot te laten duwen, maar het is de vraag of het juist is om nu moord en brand te gaan schreeuwen — wat overigens wel een zeer begrijpelijke reflex zou zijn.
De Duitse filosoof Nietzsche wees er al eens fijntjes op1 dat men zich een machtsbewustzijn zou kunnen voorstellen dat zich de luxe kan permitteren haar critici ongemoeid te laten volgens het motto 'Laat hen leven en welvaren, daar ben ik sterk genoeg voor'. Bij onze monarchie lijkt echter het omgekeerde het geval, want die is klaarblijkelijk niet sterk genoeg meer om spot en satire te verduren. De rem die het koningshuis hierop zet is dus beter te begrijpen als een repressief antwoord van zwakte; een symptoom dat de monarchie een slopende ziekte onder de leden heeft en niet veel meer kan verdragen.
De republikein ziet dit getergde koningschap voortstrompelen en begrijpt dat wanneer er een einde aan deze tragikomische operette komt, dat waarschijnlijk niet eens zijn schuld zal zijn.
Willem de Overbodige zou wel eens heel goed Willem de Laatste kunnen zijn.
- Friedrich Nietzsche: 'Zur Genealogie der Moral' (1887), [II/10]
3 opmerkingen:
Satire en ons Koningshuis, het lijkt elkaar moeilijk te verdragen. Wordt de satire gewaardeerd door ons Koningshuis zoals in het geval van Lucky TV, dan is ze niet scherp genoeg, plat vermaak. Leidt de satire tot ongenoegen of zelfs verzet bij ons Koningshuis, dan geeft ons Koningshuis blijk van weinig incasseringsvermogen.
Stiekem genieten we als ons Koningshuis in verzet komt, dan kunnen we verheerlijkt en zelfvoldaan achterover leunen: zie je nu wel, eigenlijk leven niet in een echt vrij land: het arme volk wikt, ons Koningshuis beschikt!
Zouden wij echt volwassen burgers zijn, dan zouden wij op een volwassen wijze omgaan met ons Koningshuis, en daar hoort uiteraard passende satire bij. Ons Koningshuis is de eerst die dat zou toegeven. Noblesse oblige behoort niet alleen ons Koningshuis toe, ze is evenzeer van toepassing op de "onderdaan", de vrije ingezetene van onze constitutionele monarchie.
@ Willem-Maximus
Opnieuw lijkt u over bronnen te beschikken die voor anderen verborgen blijven, maar vermoedelijk praat u gewoon de gangbare media na. Maar inderdaad beschikken de ingezetenen van dit land over een vrijheid van meningsuiting, behalve wanneer het de koninklijke familie betreft. Ik ken persoonlijk meerdere mensen die op beschaafde wijze gefundeerde kritiek op de monarchie publiceerden, wier levens daarna echter volledig en grondig zijn vernield. Of de koninklijke familie daarachter zit is natuurlijk nooit te bewijzen, maar toevallig lijkt het in elk geval niet.
Buitengewoon betreurenswaardig als iemands leven door toedoen van ons Koningshuis geruïneerd is. Daar bestaat wel overeenstemming over, ook ons Koningshuis zelf zou daar in meegaan. Ik hoop oprecht dat de vermeende hypothese van G. Harinck een onbewezen vermoeden blijft, of - dat geniet mijn voorkeur - weerlegd kan worden.
Het enige bescheiden punt dat ik hoopte en hoop te maken is: laat ons weloverwogen en op prudente wijze omgaan met ons hoogste goed: de vrijheid van meningsuiting, in het bijzonder waar het ons koningshuis betreft. Weliswaar is ons Koningshuis vermogend, oogt het invloedrijk en zelfs machtig, tegelijkertijd is het gebonden aan de ministeriële verantwoordelijkheid en bijzonder kwetsbaar gegeven de permanente media aandacht en de constante druk om het Nederlandse volk te representeren en inspireren. Laat ons dit meewegen indien wij zonodig satire willen bedrijven ten koste van ons Koningshuis! Ons koningshuis zal die bescheiden geste zeker waarderen.
Een reactie posten