Er zijn verschillende krachten die de monarchie langzaam maar zeker uithollen: enerzijds is er het politiek bedrijf waaronder het zich steeds federaler ontwikkelende Europa, terwijl anderzijds de gedragingen van een wereldvreemde familie een niet te onderschatten rol spelen.
Maar zoals er eroderende krachten werkzaam zijn op de monarchie is het omgekeerde ook het geval. Een reactionaire neoconservatieve politieke vleugel en — uiteraard — de monarch zelf trachten verkrampt dit archaïsche instituut in stand te houden. Toch zou het een misverstand zijn om te veronderstellen dat uitsluitend de hang naar traditie en pure emotie hieraan ten grondslag liggen. De intrinsieke troebelheid van de monarchie als politiek systeem is iets waar bewindvoerende politici namelijk maar al te graag misbruik van maken. Dan spant de regering een onschendbare domoor voor hun politieke karretje om het vuile werk op te laten knappen zonder dat iemand daar ooit op aangesproken kan worden. Anders geformuleerd: de monarchie wordt ook in stand gehouden uit politiek opportunisme, omdat het zo vaag is en er — in laatste instantie — niemand verantwoordelijkheid draagt. Altijd handig, zo'n monarchie!
Zo herinneren wij ons het bezoekje 1 van Willem-Alexander en Máxima aan Michelle Obama, waar onder meer de verlenging van de Nederlandse missie in Uruzgan ter sprake kwam, terwijl onze Minister van Buitenlandse Zaken op de gang zat te wachten 'omdat het immers een privébezoek betrof'. Binnen twee weken begon toenmalig Minister van Defensie Eimert van Middelkoop echter aan het regeerakkoord te morrelen, daarmee onbedoeld preluderend op de kabinetsval. Toeval? We weten het niet.
In de aanloop naar de G20 — waar Nederland overigens geen deel van uitmaakt — is de echtgenote van ons toekomstig staatshoofd vorige week uitgenodigd door de Mexicaanse president Felipe Calderón om onder anderen te komen praten met de Indonesische president Susilo Bambang Yudhoyono en de Chileense president Sebastian Piñera. Waarover? Máxima's stokpaardje, het microkrediet - althans, dat is wat de pers beweert. Maar in feite is de inhoud van het gesprek niet relevant, de vraag die ten principale gesteld moet worden luidt namelijk wat Máxima daar überhaupt heeft te zoeken. Wederom: we weten het niet.
Wie kan hierop aangesproken worden? Máxima uiteraard niet, terwijl zij toch met buitenlandse regeringsleiders spreekt, weliswaar niet namens Nederland — althans, dat hopen we dan maar — en tegelijkertijd draagt de Nederlandse regering daarvoor wel de verantwoordelijkheid.
De vraag stellen is de bekende halfopenstaande deur intrappen: het zou — zoals altijd — een privé-aangelegenheid van een persoonlijke microkrediethobby betreffen, die echter wel desgewenst en zonodig onder de ministeriële verantwoordelijkheid valt. Toch heeft het er opnieuw alle schijn van dat een figurant uit ons monarchale schimmenspel naar voren wordt geschoven om een klusje te klaren waarvoor we gewoon een Minister van Buitenlandse Zaken hebben. Schaamteloos voeren voorstanders van de monarchie dit duistere achterkamertjesgekonkel op als argument ten faveure van het systeem, alle streven naar bestuurlijke helderheid ten spijt.
¶
Tussen het verkiezingsgekrakeel dook vorige week het sympathieke idee op om bij ieder nieuw wetsvoorstel voortaan een paragraaf over de invloed van lobbyisten bij te voegen, omdat zulks de transparantie ten goede zou komen. Zoals politiek commentator Frits Wester eens opmerkte 2 dat 'ministers met plan A naar de koningin gaan, om vervolgens met plan B terug te keren', zou het daarom aardig zijn de invloed van het ongedefinieerde politiek gewroet van ons ongekozen staatshoofd ook in die paragraaf op te nemen.
Want wie een trap wil schoonvegen moet immers bovenaan beginnen.
¶
Maar zoals er eroderende krachten werkzaam zijn op de monarchie is het omgekeerde ook het geval. Een reactionaire neoconservatieve politieke vleugel en — uiteraard — de monarch zelf trachten verkrampt dit archaïsche instituut in stand te houden. Toch zou het een misverstand zijn om te veronderstellen dat uitsluitend de hang naar traditie en pure emotie hieraan ten grondslag liggen. De intrinsieke troebelheid van de monarchie als politiek systeem is iets waar bewindvoerende politici namelijk maar al te graag misbruik van maken. Dan spant de regering een onschendbare domoor voor hun politieke karretje om het vuile werk op te laten knappen zonder dat iemand daar ooit op aangesproken kan worden. Anders geformuleerd: de monarchie wordt ook in stand gehouden uit politiek opportunisme, omdat het zo vaag is en er — in laatste instantie — niemand verantwoordelijkheid draagt. Altijd handig, zo'n monarchie!
Zo herinneren wij ons het bezoekje 1 van Willem-Alexander en Máxima aan Michelle Obama, waar onder meer de verlenging van de Nederlandse missie in Uruzgan ter sprake kwam, terwijl onze Minister van Buitenlandse Zaken op de gang zat te wachten 'omdat het immers een privébezoek betrof'. Binnen twee weken begon toenmalig Minister van Defensie Eimert van Middelkoop echter aan het regeerakkoord te morrelen, daarmee onbedoeld preluderend op de kabinetsval. Toeval? We weten het niet.
In de aanloop naar de G20 — waar Nederland overigens geen deel van uitmaakt — is de echtgenote van ons toekomstig staatshoofd vorige week uitgenodigd door de Mexicaanse president Felipe Calderón om onder anderen te komen praten met de Indonesische president Susilo Bambang Yudhoyono en de Chileense president Sebastian Piñera. Waarover? Máxima's stokpaardje, het microkrediet - althans, dat is wat de pers beweert. Maar in feite is de inhoud van het gesprek niet relevant, de vraag die ten principale gesteld moet worden luidt namelijk wat Máxima daar überhaupt heeft te zoeken. Wederom: we weten het niet.
Wie kan hierop aangesproken worden? Máxima uiteraard niet, terwijl zij toch met buitenlandse regeringsleiders spreekt, weliswaar niet namens Nederland — althans, dat hopen we dan maar — en tegelijkertijd draagt de Nederlandse regering daarvoor wel de verantwoordelijkheid.
De vraag stellen is de bekende halfopenstaande deur intrappen: het zou — zoals altijd — een privé-aangelegenheid van een persoonlijke microkrediethobby betreffen, die echter wel desgewenst en zonodig onder de ministeriële verantwoordelijkheid valt. Toch heeft het er opnieuw alle schijn van dat een figurant uit ons monarchale schimmenspel naar voren wordt geschoven om een klusje te klaren waarvoor we gewoon een Minister van Buitenlandse Zaken hebben. Schaamteloos voeren voorstanders van de monarchie dit duistere achterkamertjesgekonkel op als argument ten faveure van het systeem, alle streven naar bestuurlijke helderheid ten spijt.
Tussen het verkiezingsgekrakeel dook vorige week het sympathieke idee op om bij ieder nieuw wetsvoorstel voortaan een paragraaf over de invloed van lobbyisten bij te voegen, omdat zulks de transparantie ten goede zou komen. Zoals politiek commentator Frits Wester eens opmerkte 2 dat 'ministers met plan A naar de koningin gaan, om vervolgens met plan B terug te keren', zou het daarom aardig zijn de invloed van het ongedefinieerde politiek gewroet van ons ongekozen staatshoofd ook in die paragraaf op te nemen.
Want wie een trap wil schoonvegen moet immers bovenaan beginnen.
- 11 september 2009 — laat daar nou toevállig nét ook Barack langs komen lopen.
- Max Westerman 'De Nieuwe Wereld', 15 juli 2008
1 opmerking:
Schot in de roos, zoals gewoonlijk en meesterlijke slotzin die eveneens van toepassing is waar het gaat om de bezuinigingen. Daar wordt onderaan begonnen en zal uitsluitend leiden tot totale onvrede of erger. Hopelijk zal het besef doordringen dat het "untouchable" koningshuis zal moeten verdwijnen want als dat is schoongeveegd, blijft er niets over waar iemand dan ook maar iets aan heeft.
Een reactie posten