Nywzlip

Strikt genomen is alles nieuw. Zelfs deze zelfde tafel, waar ik al jaren aan werk, is ieder volgend moment in de tijd weer nieuw. Als zodanig stroomt alles, zou de oude Heraclitus gemeend hebben. Of daarmee ook alles nieuws is, is nog maar de vraag. In beginsel zou de gehele werkelijkheid ingedeeld kunnen worden aan de hand van twee eenvoudige parameters: leuk en belangrijk. Iets is én leuk én belangrijk, wel leuk maar onbelangrijk, niet leuk maar heel belangrijk of tenslotte geen van beide. Wie bepaalt wat daarvan nieuws is, doet dat min of meer aan de hand van bovenstaande taxonomische maatstaven.

Laten we eens een vluchtige blik werpen op wat gebeurtenissen van de voorbije dagen. Boete voor langstudeerders wellicht toch van de baan: leuk en belangrijk. De voortdurende narigheid in Syrië, doden, gewonden, burgers op de vlucht en een tandenloze Verenigde Naties: niet leuk, maar heel belangrijk. De duizenden feestende jongeren die op de warmste dag van het jaar elkander met water besproeien op het Lowlands Muziekfestival: wel leuk, maar niet belangrijk. Premier Mark Rutte die de holle frase roept dat wat hem betreft iedere werkende Nederlander in 2014 met € 1000,- beloond moet worden: niet leuk en niet belangrijk, zoals overigens vrijwel alle verkiezingsretoriek niet leuk en niet belangrijk is.

Toch bestaat er buiten deze vier categorieën nog een vijfde, die als het ware nog een eind onder 'niet leuk en niet belangrijk' hangt. Rondom thema's van deze vijfde categorie zijn complete weekbladen aktief, vermoedelijk omdat die feiten als nieuws geen plaatsje in de krant of op het journaal verkrijgen: 'Jan Smit woedend om bedrogen zusje Monique; Trijntje Oosterhuis wil overspelige man niet terug; Waarom Sylvie alleen op vakantie moest'. Allemaal niet leuke en evenmin belangrijke feiten, die echter het predikaat nieuws niet verdienen en daarom dus ook in eigen tijdschriften verschijnen. Het verschil tussen Rutte's losse flodder — immers evenmin leuk of belangrijk — en deze lauwgeprakte Weekendblubber is het best te omschrijven als het verschil tussen niets en helemáál niets.

'Beatrix gewond'

Gisteren kwam de rijksvoorlichtingsdienst met een mededeling die onder laatstgenoemde categorie valt, te weten helemáál niets: Mevrouw Van Amsberg heeft namelijk haar bovenlip bezeerd. Stelt u zich eens voor dat er op het Ministerie van Algemene Zaken — waar de premier nota bene aan het hoofd staat — een aantal ambtenaren na serieus overleg heeft besloten dit feit als nieuws naar buiten te brengen. Geen kwaad woord overigens over Jan en Monique Smit of Trijntje Oosterhuis, want die kunnen tenminste nog een liedje zingen. Maar de verdienste van mevrouw Van Amsberg is louter en alleen gelegen in het feit dat zij ooit in een bepaalde wieg lag, en om die reden sindsdien aan het openbaar geldinfuus ligt. En nu heeft deze mevrouw haar bovenlip bezeerd. Vervolgens wordt dit als nieuws gebracht met ronkende woorden zoals: 'Koningin Beatrix gewond na val'.

Nieuws is pas nieuws als het een zinvolle bijdrage levert aan de positionering van de lezer ten opzichte van de werkelijkheid waartoe hij of zij zich verhoudt. In sommige gevallen kan dat niet leuk en zelfs onbelangrijk zijn, maar vanwege de geleverde bijdrage bij wijze van verantwoording tóch het predikaat van nieuws verdienen. Vanuit dat perspectief heeft de mededeling dat mevrouw Van Amsberg haar bovenlip kwetste slechts de kenmerken van platte propaganda, en begeven publicerende nieuwsdiensten zich daarmee op een hellend vlak, want wat zal hun volgende nieuws zijn? Dat de kroonprins zijn grote teen gestoten heeft, of dat prinses Amalia met een ijsje over haar jurkje heeft geknoeid?

Rot op, met die ongein.



¶